Mapper van de maand: Koos Krijnders (Nederland)

01.01.2022 - Pierre Parmentier

Hallo Koos. Wil je jezelf even voorstellen aan onze lezers?: Ik ben Koos Krijnders, inmiddels al een paar jaar pensionado voor wat betreft de financiële kant, maar nog lang niet pensionado als het om kaartenmaken gaat. Lang geleden afgestudeerd als geograaf aan de Universiteit van Amsterdam en als cartograaf aan de Universiteit van Utrecht. Gewerkt bij de gemeente Lelystad en daarna als zelfstandig adviseur bij allerlei overheidsorganisaties, maar ook bij de cartografie afdeling van de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB. In die tijd (zo tussen 1985 en 1995) betrokken geweest bij de voorbereiding en opbouw van de basisregistraties voor adressen en gebouwen (de BAG) — een door de gemeenten opgebouwd en bijgehouden bestand. Dit bestand is nu opgenomen in OpenStreetMap. Dar betekende dat de gebouwen die er al in stonden verwijderd werden in OpenStreetMap, tot verdriet van velen die hier veel uurtjes in hadden gestopt.; In 2016 betrokken geraakt bij het Nederlandse Rode Kruis om Missing Maps verder uit te bouwen. Missing Maps maakt deel uit van het datateam. Met een paar vaste medewerkers en veel stagiaires en vrijwilligers willen we informatietechnologie benutten voor het versnellen en verbeteren van de hulpverlening. In mijn vrije tijd ga ik het liefst iets doen waar kaarten bij nodig zijn. Met fiets of rugzak en tent trekken door Europa. Heen en terug bij voorkeur met de trein en zeker niet door de lucht. Hoogtepunt is het jaarlijkse winterkamp — met een stel vrienden in het laatste weekend van januari lopen, tentje opzetten, kampvuur maken. Helaas ontbreken vaak sneeuw en ijs.
Hoe en wanneer heb je OpenStreetMap ontdekt?: Mijn eerste kennismaking was in in 2004 of 2005 — ik weet het niet meer precies, maar ik las in een artikel dat een meneer in Assen, provincie Drenthe, tijdens het uitlaten van zijn hond de kaart van Assen met behulp van GPS tekende door keurig over de stoeprand te lopen. En deze gegevens te uploaden OpenStreetMap. Fascinerend dat dit kon, maar voor professionele toepassingen toen nog volstrekt onbruikbaar. Ruim 10 jaar later ontmoet ik tijdens de State of the Map in Brussel deze meneer uit Assen – hij werkte bij het Nederlandse Rode Kruis en is nauw betrokken bij OpenStreetMap en Missing Maps. Laat ik mij kort daarvoor als vrijwilliger bij het Rode Kruis hebben aangemeld om het project Missing Maps verder te organiseren!
Hoe gebruik je OpenStreetMap?: Prive gebruik ik het voor van alles en nog wat. OpenCycleMap en Komoot voor fietstochten, openwandelkaart.nl voor wandeltochten, Open Camping Map om kampeerterreintjes op te zoeken, en Openrouteservice om routes vast te leggen, etc.
Wat voor soort bijdrager ben je en in welk kaartgebied map je?: Bijna alles wat ik doe is in het kader van Missing Maps. Ik maak taken aan voor gebieden op verzoek van hulporganisaties als het Rode Kruis, organiseer mapathons om deze gebieden gekarteerd en gevalideerd te krijgen door vrijwilligers, valideer zelf ook veel en als het nodig is ga ik ook mappen. Het valideren is hard nodig, omdat veel door vrijwilligers wordt gedaan met weinig ervaring. Ik stop daarom ook tijd en energie in het opleiden van karteerders tot valideerders.; Een specifiek kaartgebied heb ik niet, al is is verreweg het meeste wat ik in Afrika.

Wat ben je in kaart aan het brengen? Heb je een specialisatie?: Hulporganisaties vragen meestal alleen om gebouwen, wegen en waterwegen.; In de afgelopen jaren zijn er meer dan 100 taken gemaakt door Nederlandse Rode Kruis, waar enkele duizenden mappers aan mee hebben geholpen. Ongeveer 300 000 gebouwen en 120 000 km aan wegen en waterwegen zijn in kaart gebracht. Daarnaast is er een vergelijkbaar aantal gebouwen en wegen in kaart gebracht van taken, die niet door het Nederlandse Rode Kruis zijn geïnitieerd.
Waar ben je het meest trots op als mapper?: Dat was in 2017 bij de grote orkaan Irma op Sint-Maarten in de Cariben. We kregen kort na de eerste zeer alarmerende berichten de beschikking over recente luchtfoto’s van het franse IGN. Die moesten eerst bewerkt worden om ze in de task manager van Missing Maps te krijgen.

Dat lukte en 24 uur later was het Nederlandse deel van Sint-Maarten helemaal gemapt, dankzij een reeds geplande mapathon op de faculteit Geo-Informatie Wetenschappen en Aardobservatie (ITC) in Enschede. 60 studenten hebben toen in één avond het hele Nederlandse deel van Sint-Maarten gedaan. Het eerste resultaat (vijf minuten nadat alles was gekarteerd) was al heel belangrijk: er stonden ongeveer 13 000 gebouwen op Sint-Maarten. Met een gemiddelde woningbezetting van vier personen betekende dist er plusminus 50 000 mensen woonden en niet de 80 000 dieet volgens de statistiek van Sint-Maarten woonden. Voor de hulpverlening maakte dat een wereld van verschil — het eerste dat moest worden aangevoerd was drinkwater. Dat scheelde een paar vliegtuigen. De eerste hulpploeg was die dag toen al op weg gegaan naar Sint-Maarten en landde eerst op Curaçao, omdat het vliegveld van Sint-Maarten onbruikbaar was. Daar is de kaart, die net klaar was, gedownload. In het eerste vliegtuig dat kon landen zat een ploeg van het Nederlandse Rode Kruis met deze up to date OpenStreetMap kaart! Deze kaart is vervolgens intensief gebruikt bij de hulpverlening, terwijl er nog geen stroom, internet, of mobiele telefonie beschikbaar was. In diezelfde week nog zijn dronebeelden gemaakt van de schade aan gebouwen. Op basis hiervan werden de meest getroffen gebieden geselecteerd als prioriteitsgebied bij de hulpverlening. Hier kwamen de centra waar voedsel, drinkwater, en allerlei hulpmaterialen werden uitgedeeld.

Waarom breng je het in kaart? Wat motiveert je?: Een goede actuele kaart maakt de hulpverlening effectiever en sneller. Een voorbeeld: om een vaccinatie campagne te kunnen plannen moet je weten waar de mensen wonen, hoeveel het er zijn en hoe je er kunt komen. Door gebouwen te tellen schatten we het aantal bewoners in, zodat je met voldoende mensen en vaccins er naar toe gaat.; We redden er levens mee – over motiveren hoef je het dan niet meer te hebben.
Heb je ideeën over hoe we de OpenStreetMap-gemeenschap kunnen uitbreiden of meer mappers kunnen motiveren?: Ik probeer zoveel mogelijk bedrijven, verenigingen, onderwijsinstellingen en overheidsdiensten te bereiken op beurzen, in de pers, via mond-op-mond reclame etc om een mapathon te organiseren. Dat lukte in de pre-coronatijd heel goed. Een of twee mapathons in de week was heel gebruikelijk! Dat betekende veel nieuwe mappers, die ook een korte inleiding en wat begeleiding kregen. Uit deze groepen komen weer nieuwe mappers voort die ik ook bij acute verzoeken via mail kan bereiken en vragen om een bepaalde taak te mappen. Sommigen gaan door en worden enthousiaste mappers en valideerders.
Heb je contact met andere mappers?: Dit coronajaar veel minder, maar daarvoor dus heel veel. Op een mapathon kwamen tussen de 25 en 150 deelnemers. Dat zijn dus duizenden mappers op per jaar.; Daarnaast heb ik mijn contacten met het Humanitarian OpenStreetMap Team (HOT). Via deze organisatie hoor je van alles wat er speelt binnen de Missing Maps gemeenschap.
Naar uw mening wat is de grootste kracht van OpenStreetMap?: Open data – die door een gemeenschap verbeterd, uitgebreid en aangevuld wordt en zodoende ook steeds breder gebruikt kan gaan worden. Het combineren van deze kaartgegevens met andere gegevens maakt OpenStreetMap tot een onmisbare bron van geo-gerefereerde gegevens.
Wat is de grootste uitdaging voor OpenStreetMap?: Alles is kaart brengen en up-topdate houden, ook door middel van artificiële intelligentie, het automatisch genereren van objecten op basis van satellietbeelden, luchtfoto’s, dronebeelden, LiDAR, etc. Google, Facebook en Microsoft doen dit op grote schaal. De kracht van OpenStreetMap zijn de lokale vrijwilligers die in staat zijn data toe te voegen, die je op deze beelden niet ziet en ook dat maakt OpenStreetMap uniek. Tegelijk is er de overgang van 2D naar 3D. Steeds meer brongegevens zijn als open data beschikbaar in 3D. Het vereist nogal wat om dit goed te regelen.
Hoe blijf je op de hoogte van het OpenStreetMap-nieuws?: Reddit, State of the Map. Maar ook de geo-wereld zelf is nog steeds fors in beweging en veel ontwikkelingen daar beinvloeden daar zowel het inwinnen en verwerken van de gegevens voor OpenStreetMap als het gebruik van OpenStreetMap. En van dat laatste moeten we het hebben.
Om af te sluiten, is er nog iets dat je zou willen vertellen aan de lezer?: Geweldig om steeds zoveel mensen enthousiast te zien voor zoiets simpels als karteren…; Het datateam van het Nederlandse Rode Kruis heet “510”. 510 miljoen vierkante kilometers telt onze aardkloot. De oppervlakte waar ook OpenStreetMap voor gaat.

Hartelijk dank, Koos, voor dit interview.